Ściegny to spora wieś we wschodniej części gminy. Położona jest między Kowarami a Karpaczem na wysokości 450 – 550 m n.p.m. Zabudowania ciągną się wąskim pasmem o szerokości nie przekraczającej 400 m, wzdłuż potoku Skałka, na długości ok. 3 km i przechodzą bez wyraźnej granicy w obszar Karpacza. Bardziej rozwinięta turystycznie górna część miejscowości znajduje się w obrębie karpackiego Osiedla Skalnego i tylko drogowa tabliczka potwierdza istnienie tu granicy. Rejestr biskupstwa wrocławskiego potwierdza, że Ściegny istniały już w końcu XII wieku. Rozwój wsi związany był z sąsiednimi Kowarami, w których wydobywano rudę żelaza. Huty potrzebowały wielkie ilości węgla drzewnego, a dzisiejsze Ściegny były dogodnym obszarem zapewniającym łatwość pozyskania tego surowca oraz dogodny transport. Kurzacy (węglarze) trudnili się układaniem mielerzy, w których szczapy drewna w spowolnionym procesie spalania (kurzenia), przeistaczały się w węgiel drzewny. Ten, spalany w piecach hutniczych, dawał odpowiednio wysoką temperaturę do topienia żelaza. Dlatego właśnie, przez trzy wieki nad Ściegnami unosiły się dymy. Pod koniec XV wieku w Ściegnach urodził się jeden z największych uczonych Uniwersytetu Jagielońskiego, humanista, filolog i medyk, Wenzel Koehler (Wacław Koler), a jego nazwisko oraz łaciński przydomek Antracenus świadczy o pochodzeniu z rodziny węglarzy. Do XIX wieku wieś należała do właścicieli Miłkowa i mimo zniszczeń w czasie wojny trzydziestoletniej, Ścięgny prężnie się rozwijały, głównie dzięki licznym zakładom kowalskim, w których rzemieślnicy wytwarzali bogaty asortyment przedmiotów żelaznych potrzebnych w gospodarstwie: pługi, brony, piły, nożyce. Rolnictwo pełniło tu drugorzędną rolę. Najbogatszych rzemieślników Ściegien stać było na ufundowanie dzwonu i malowidła do pierwszej ewangelickiej świątyni w Miłkowie. Interesujący może być fakt, że zamiłowanie do kowalstwa przetrwało w Ściegnach do dziś, ponieważ to właśnie tutaj jest prawdopodobnie największe zagęszczenie warsztatów samochodowych spośród wszystkich wsi Kotliny Jeleniogórskiej.
Ściegny mogą być również dumne z mieszkańca urodzonego tu w 1736, a potem tworzącego i żyjącego do 1796 r. - Siegismunda Kahla. Uznaje się go za prekursora sztuki rzeźbienia w drewnie i chociaż nie opuszczał rodzinnej wsi, to jego dzieła znane były na dworach władców i w wielu krajach Europy. Szczególną popularnością cieszyły się drewniane ptaszki, które później stały się typową karkonoską pamiątką oraz klasyczny wizerunek Ducha Gór, powielany po dzień dzisiejszy. Jednak dziełem życia Kahla był, wykonany w 1780 roku, plastyczny model śląskiej strony Karkonoszy. Liczył sobie około 1 metra długości i prawie 70 centymetrów szerokości. Musiał być niezwykły, skoro sam król Prus Fryderyk II, w czasie ostatniej podróży po Śląsku podziwiał miniaturowe Karkonosze stojące w ogrodzie mistrza Kahla. W 1786 roku model zaprezentowany został na Berlińskiej Wystawie Akademickiej, po czym pozostał w Muzeum Berlińskim, skąd jako trofeum wojenne Napoleona, trafił do Luwru (w 1807 roku).
Szkoła snycerska ze Ściegien dugo jeszcze znana była w regionie. Wyuczeni przez Kahla rękodzielnicy kontynuowali tradycyjne wzory drewnianych pamiątek i zabawek tworząc podwaliny karkonoskiego przemysłu pamiątkarskiego.
Turyści przybywający w Karkonosze uwielbiali również podkolorowane grafiki i litografie realistycznie przedstawiające najpiękniejsze górskie pejzaże. A właśnie ze Ściegien wywodził inny wybitny twórca, rysownik i litograf, urodzony w 1811 r. - Ernst Wilhelm Knippel. Jedną z ciekawszych jego prac była wykonana w technice litograficznej panorama ze Śnieżki na cztery strony świata.
Pierwsza jednoizbowa szkoła ewangelicka powstała w Ściegnach w 1742 r. W 1825 roku dzieci ewangelickie miały możliwość pobierania nauki w nowej szkole na poziomie podstawowym i średnim, natomiast mała szkoła katolicka mieściła się w osobnym budynku. W roku 1912 oddano do użytku dwa budynki szkolne, które po rozbudowie w latach 1991 - 1996, obok swojej podstawowej funkcji placówki oświatowej, stanowią sezonową bazę noclegową dla zorganizowanych grup młodzieżowych.
Pomimo że Ściegny były stosunkowo majętną wsią, to w czasach historycznych nie posiadały własnej świątyni, a mieszkańcy przez wieki należeli do parafii bądź katolickiej, bądź ewangelickiej w Miłkowie i uczęszczali do tamtejszych kościołów. Dopiero 1978 r. wydzielono dla Ściegien rektorat. Świątynia wzniosła się na miejscu zabudowań gospodarczych, a jej święcenia odbyły się 1983 r.
Letniskowe tradycje Ściegien kontynuowane są przez coraz liczniej powstające gospodarstwa agroturystyczne. Turyści doceniają bliskość do Karpacza oraz spokój, którego w Karpaczu nie znajdą. Inną, chyba największą atrakcją Ściegien jest miasteczko kowbojów – Western City. Miasteczko przeniesione z Ameryki Północnej, stanęło w Ściegnach na rozległych łąkach, przy granicy z Karpaczem. Wśród 12 drewnianych budynków, turysta może znaleźć biuro szeryfa, bank, kuźnię, strzelnicę czy sklep kolonialny. Główny saloon oferuje miejsca dla 300 osób i potańcówki przy muzyce country. Western City to, obok "parku rozrywki", profesjonalny, jeden z najlepszych w Polsce ośrodków treningowych jazdy konnej w stylu western i rodeo. W stajniach stoi 40 koni do szkoleń i zawodniczych, w tym konie amerykańskiej rasy American Quarter Horse. W miesiącach letnich miłośnicy niezwykle widowiskowych konkurencji western mogą w tutejszym corallu podziwiać najlepszych polskich zawodników w ramach Rodeo Show. Od 2002 roku odbywają się zawody kwalifikacyjne Polskiej Ligi Western i Rodeo oraz Międzynarodowe Mistrzostwa Polski Western i Rodeo. Miasteczko westernowe w Ściegnach było pierwszym tego typu obiektem w Polsce.
Każdy goszczący w Ściegnach zwróci uwagę na imponujący rozmiarami balon, który należy do ośrodka tenisa ziemnego Family Tennis Camp. W ośrodku znajduje się 5 kortów o nawierzchni ceglanej, 3 w sezonie zimowym znajdują się pod balonem. Prowadzone są tu szkolenia indywidualne dzieci i dorosłych, działa Szkółka Tenisowa, organizowane są obozy treningowe. Od 2006 roku odbywają się turnieje ogólnopolskie, w których bierze udział czołówka polskich młodych tenisistów, a w 2007 roku zapoczątkowany został cykl turniejów Amatorskiego Tenisa Polskiego.
W 2005 r. mieszkańcy uroczyście obchodzili 700 lat istnienia swojej wsi. Na pamiątkę tego jubileuszu, przy głównym skrzyżowaniu dróg stanął granitowy głaz, na którym umieszczona została okolicznościowa tablica z polską i niemiecką nazwą wsi.
Strudzony turysta nie powinien ominąć ruin szubienicy znajdujących się na północ od Ściegien, na wzgórzu Straconka (478m). Z powstałej w r. 1677 kamiennej konstrukcji zachowało się przyziemie w kształcie baszty oraz trzy filary, na których umieszczone były belki samej szubienicy. U stóp Straconki przebiega Rowerowa Obwodnica Jeleniej Góry z Miłkowa (2 km) do Kowar (5 km), która na tym drugim odcinku pokrywa się z Rowerową Obwodnicą Kowar. Ten znakowany na niebiesko szlak prowadzi w górę Ściegien do Western City, gdzie łączy się z Euroregionalnym Szlakiem Rowerowym ER-2.
Ściegny
- Szczegóły
- Odsłony: 16402