p1Podgórzyn jest dużą wsią w układzie łańcuchówki o długości około 4 km i położona jest na granicy Pogórza Karkonoskiego, wzdłuż potoku Podgórna.

Pierwsze wzmianki o istniejącej w tym miejscu wsi pochodzą z drugiej połowy XIII wieku, o czym mogą świadczyć zapiski w księdze czynszowej biskupstwa wrocławskiego. Dawniej była to zapewne duża i bogata wieś rycerska. Z 1318 roku, pochodzi wzmianka o mieszkającym tutaj proboszczu Henricusie, co może być dowodem na istnienie w tym czasie we wsi kościoła.

Powstanie osady, być może miało związek z cystersami z Cieplic, którzy założyli stawy rybne, lub poszukiwaniami na tych terenach rud metali, o czym napisano w dokumencie z 1360 roku.

Podgórzyn w 1355 roku należał do okręgu sądowego Jeleniej Góry. Z ciekawostek historycznych wiadomo, że w 1374 roku, niejaki Kuncze von Liebenthal, dziedzic Podgórzyna, przekazał tutejszemu proboszczowi Michaelowi jedną markę czynszu z tutejszego sołectwa, na modły za pokój duszy. Jest to niewątpliwie dowód na to, że wieś musiała być lokowana na prawie niemieckim. Kolejną potwierdzoną informacją jest fakt, że w 14.03.1399 roku Wenzal von Donyn, sprzedał dwie wsie w jeleniogórskim okręgu sądowym panu Lewtherowi z Podgórzyna. Wieś wówczas należała do rodu von Giersdorfów, od którego nazwiska wzięła swoją nazwę. Potem kolejnym właścicielem, byli von Liebenthal, von Hochgerg i von Zedlitz, aż w 1560 roku jako wiano żony, przeszła pod władanie rodu Schaffgotscha. Istnieją jednak zapiski z 1401 roku, że niewielka część wsi należała do Gotsche Schoffa, co może świadczyć o tym, że już od najwcześniejszych lat powstania osady, ród Sczaffgotschów miał tu swój udział.

Przez wiele wieków, Podgórzyn należał do tego potężnego rodu. Dopiero w 1635 roku, kiedy to Hans Urlich von Schaffgotsch został ścięty w Regensburgu pod zarzutem zdrady, jego majątki rodowe w tym Podgórzyn zostały skonfiskowane. Kolejnym nabywcą Podgórzyna był hrabia von Gall. Czasy po wojnie 30-letniej były bardzo niespokojne, a chłopi wyniszczeni rabunkami i kontrybucjami podnosili bunty przeciwko wymiarowi pańszczyzny, m.in. w latach 1653 i 1656, gdy objęły całe dominium. Miejscowy kościół parafialny, wcześniej użytkowany przez ewangelików, został w 1653 roku, przekazany cystersom z Cieplic, którzy sprawując nad nim opiekę, byli jego administratorami i obejmowali patronatem parafię w Podgórzynie. Christoph Leopold von Schaffgotsch, po otrzymaniu od cystersów tytułu hrabiowskiego, rozpoczął odzyskiwanie dóbr rodowych. W roku 1683 hrabia wszedł w posiadanie klucza z siedzibą w Podgórzynie, lecz swoją siedzibę ulokował w sobieszowskim pałacu, do którego w 1715 roku przeniesiono bardzo bogatą i słynną bibliotekę.

Podgórzyn jak wiele okolicznych dóbr pozostał w rękach Schaffgotschów, aż do końca II wojny światowej. W tym czasie wieś przeszła ogromną metamorfozę. Powstawały nowe miejsca pracy, wśród których były m.in. - papiernia, wytwórnia miazgi drzewnej, fabryka papy, szlifiernia kamieni ozdobnych i szlifiernia szkła, trzy wytwórnie wełny mineralnej, wytwórnia cygar, bielniki, folusze, trzy młyny wodne, młyn do mielenia kory dębowej, tartaki, browar i kilka gospód. Bardzo rozwinęła się turystyka, dzięki której powstało kilka hoteli i utworzono pierwszy w regionie oddział RGV. Z czasem do Podgórzyna zaczęły docierać omnibusy z pobliskich Cieplic, a kilkadziesiąt lat później tramwaje. Rozwój komunikacji znacznie wpłynął na turystykę. Podgórzyn, wraz z przyległymi Borowicami i Przesieką stały się wspaniałym punktem wypadowym w Karkonosze. Ogromną popularnością była miejscowa restauracja z hotelem umiejscowiona nad stawami, która powstała na początku XX wieku i serwująca pstrągi z miejscowej wylęgarni.

Po II wojnie światowej wieś została szybko zasiedlona. W 1947 roku została uruchomiona fabryka wyrobów gumowych oraz Zakład Urządzeń Sterowniczych. Podgórzyn pozostał wsią, w której duży nacisk kładziono na rozwój turystyki. Jak grzyby po deszczu, głównie w Borowicach, Sosnówce i Przesiece, zaczęły powstawać nowe ośrodki wczasowe i pensjonaty.

Dzisiaj gmina Podgórzyn nadal cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród osób chcących osiedlić się tutaj na stałe, ze względu na piękne widoki i walory turystyczne.

Podgórzyn – dawniej bogata wieś rycerska